Vizitë studimore EICEE në Kroaci: Ide dhe partneritete të reja

Në muajt e fundit të vitit 2023, mes tragjedive dhe atmosferës së errët në Maqedoninë e Veriut (ky ishte shkaku që kishim më pak njoftime), ARNO organizoi një vizitë studimore në Kroaci, të parashikuar në kuadër të projektit EICEE – Ekosistemi për eko-novacione dhe ekonomi qarkulluese në Ballkanin Perëndimor. Përkundër vonesës në ndarjen me opinionin të kësaj vizite, njohuritë e marra nga ajo, janë të një rëndësie të madhe për të ardhmen e ndërmarrjeve sociale dhe iniciativave të ekonomisë qarkulluese në Maqedoninë e Veriut.

Ku ka mënyrë më të mirë për të nisur vitin e ri,  sesa me histori që frymëzojnë dhe motivojnë? Eksploroni historinë e plotë këtu dhe ndiqni atë në mediat sociale (Facebook, Instagram dhe TikTok).

Zbulimi i inovacionit në Kroaci: Një udhëtim, përmes të cilit mësuam shumë

Në fillim të dhjetorit, ekipi i ARNO-s zhvilloi një udhëtim kërkimor në Rijekë, Split dhe Dubrovnik, duke zbuluar modele dhe qasje inovative në peizazhin kroat. Udhëtimi synonte të forconte partneritetet dhe të sillte njohuri dhe frymëzim për iniciativa të ngjashme në vendin tonë, falë projektit EICEE.

• Shkolla e parë e mesme e Sushaçkës – një mësim në ekonominë sociale .

Vizita në shkollën e mesme të parë Sushaçka,  filloi me Tregun e Krishtlindjeve – një iniciativë për sipërmarrje sociale e organizuar nga nxënësit. Fondet e fituara,  u dedikuan për mbështetjen e studentëve nga grupet e margjinalizuara, duke ofruar një shembull të ndritshëm për adoptim të mundshëm në Maqedoninë e Veriut. ARNO dhe  kjo shkollë e mesme, kanë bashkëpunuar që nga viti 2017, ndaj vizita pati një ecuri spontane, ku secili prej partnerëve dha informacione për zhvillimet dhe arritjet ndër vite. Diskutimet eksploruan gjithashtu partneritete të mundshme në të ardhmen,  duke marrë mbështetje të plotë për projektin EICEE nga ekipi i kësaj shkolle. Ata premtuan se do ta vizitojnë Qendrën Rajonale pas hapjes së saj dhe do të marrin pjesë aktive në prezantimin e shembujve të tyre pozitivë. Një tjetër pikë e rëndësishme e diskutimit,  njohu potencialin për hartëzimin dhe përfshirjen e studentëve të diplomuar që kanë shkëlqyer në sipërmarrjen sociale dhe të gjelbër në komponentin e projektit EICEE,  dedikuar promovimit të shembujve pozitivë.

• Riperay – Një shembull kampion i një ekonomie qarkulluese.

Riperay, që operon brenda kompanisë së higjienës komunale “Cistoca”, është koncepti revolucionar i një vendi riparimi,  që përputhet me parimet 3R (Redukto, Ripërdor dhe Riciklo). ARNO parasheh integrimin e këtij modeli në Qendrën e ardhshme Rajonale në Shkup. Mikpritësit na zbuluan,  se që nga themelimi i saj, Riperay ka riparuar me sukses mbi 5000 artikuj, duke dhënë një kontribut të rëndësishëm në mbrojtjen e mjedisit. Koncepti “Repair Shop”,  përputhet në mënyrë të përkryer me parimet e produktit 3R. Në hapësirën e Riparimit mbahen kurse të ndryshme, në të cilat mësohet përdorimi i veglave shpuese dhe makina qepëse. Gjithashtu, në objektin për fëmijët parashkollorë , mbahen punëtori edukative për mbrojtjen e mjedisit. Banorët e Rijekës kanë akses falas në mjetet e riparimit, falë mbështetjes financiare të kompanisë së higjienës komunale “Cistoca”, e cila mbulon të gjitha shpenzimet operative, pagat dhe materialet e nevojshme për funksionimin e qëndrueshëm të hapësirës.

• Shoqata për Zhvillimin e Shoqërisë Civile SMART: Vullnetarizmi dhe Qëndrueshmëria .

Gjatë një vizite dy-orëshe në SMART, një organizatë udhëheqëse e këshillimit të menaxhimit për organizatat jofitimprurëse, anëtarët e projektit EICEE mësuan për projektet e tyre të kaluara dhe aktuale. Pavarësisht orarit të ngjeshur të ekipit Smart për Ditën Ndërkombëtare të Vullnetarëve, ata ndanë histori të shkëlqyera rreth projekteve që përputhen me qëllimet e EICEE-së, duke theksuar zhvillimin e shoqërisë civile dhe përfshirjen e komunitetit. Nga vizita duhet përmendur edhe prezantimin e lojës së tavolinës “Zadnya Sansa” (Shansi i Fundit), e cila i edukon të rinjtë për qëllimet e zhvillimit të qëndrueshëm. SMART gjithashtu prezantoi mundësi të mundshme bashkëfinancimi për EICEE, thirrje që rezonojnë me nevojat e projektit, veçanërisht për Qendrën Rajonale. Mikpritësit shprehën gjithashtu dëshirën për të lidhur EICEE me sipërmarrësit vendas që nxisin koncepte pozitive të ekonomisë sociale.

• Iniciativat STEM* në CTK, Rijeka: Një vështrim në të ardhmen.

Vizita e ekipit të EICEE-së në Qendrën për Kulturë Teknike (CTK) ishte ndriçuese dhe frymëzuese. E njohur më parë si “People’s Tech”, CTK shërben si një qendër e komunitetit që nxit një dëshirë për eksplorim dhe njohuri. Ekipi i ARNO-s ka marrë si dhuratë lojëra interesante, si “Mendja mbi METER”, të cilat do të përdoren në aktivitetet e ardhshme të projektit. Fokusi në programet STEM, laboratorët mbresëlënës të elektronikës dhe diskutimet mbi përdorimin e printerëve 3D për riparime, na lanë një përshtypje të fortë. Vizita inkurajoi gjithashtu bashkëpunimin e mundshëm ndërmjet ARNO-s dhe institucioneve vendore, si “Narodna tehnika” në Shkup, për shkëmbim të njohurive të ndërsjella.

*STEM – shkenca, teknologjia, inxhinieria dhe matematika (ose eng. Shkencë, Teknologji, Inxhinieri dhe Matematikë)

• Shoqata Sun, Split: Angazhimi për mbrojtjen e mjedisit.

Shoqata e Diellit në Split,  na ka treguar përkushtimin e saj për mbrojtjen e mjedisit dhe qëndrueshmërinë përmes programeve vullnetare, një pazari të shkëmbimit të veshjeve dhe Panairit Bring and Fix – një mori shembujsh që përputhen me ndërtimin tonë të ndërgjegjësimit dhe planet lobuese në kuadër të projektit.

• Permaculture Dalmatia, Split: Iniciativat për Permakulturën Urbane.

Permaculture Dalmatia në Split prezantoi ekipin tonë me permakulturën urbane, duke theksuar rëndësinë e kafeneve të riparimit dhe angazhimin e vullnetarëve. Nëpërmjet shembujve të tyre, ata vërtet na dhanë një përshtypje se si gjërat mund të bëhen horizontalisht dhe me aktivizëm civil.

• Fokusi i CEDRA në rigjallërimin e hapësirave të papërdorura: një qasje e përbashkët .

Vizita studimore në Split përfundoi me një takim në CEDRA, partnerët e ARNO-s në projektin EICEE  të BE-së. Theksi i CEDRA-s mbi rigjallërimin e hapësirave të papërdorura dhe interesi i tyre për bashkëpunim në platformat ndërkombëtare, rezonoi me qëllimet e ARNO-s.

• Majeutica D.O.O. – Muzeu i Historisë së Kuqe: Përzierja e Qëndrueshmërisë dhe Ndikimi Social.

Majeutica D.O.O. Muzeu i Historisë së Kuqe në Dubrovnik, prezantoi një koncept inovativ që ndërthur qëndrueshmërinë me një mision social, duke ofruar turne falas për studentët – një shembull i bukur i të treguarit të historisë, shikimit në e kaluara dhe eko-praktikat e qytetarëve. ARNO mësoi shumë rreth tregimit nga ky shembull.

• Kongresi Botëror i Sipërmarrësve 2023 (ËCE2023): qershia mbi tortë.

Vizita studimore kulmoi me Kongresin prestigjioz Botëror të Sipërmarrësve 2023 në Dubrovnik. Misioni i ARNO-s u vlerësua me çmimin prestigjioz “Krijuesit e Rinj të Shekullit”, duke theksuar kontributin e jashtëzakonshëm të organizatës në zhvillimin e sipërmarrjes në rajon. Në WCE2023, Presidenti i ARNO prezantoi punën e suksesshme të organizatës, duke theksuar projektin EICEE dhe hapjen e Qendrës Rajonale të ardhshme. Gjatë ngjarjes, ekipi i EICEE-së,  u angazhua në disa takime të suksesshme B2B me organizata dhe kompani nga Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi, Sllovenia dhe Maqedonia e Veriut. Diskutimet u fokusuan në bashkëpunimin ndërsektorial, aftësitë e gjelbra, praktikat ESG dhe sponsorizimin e mundshëm afatgjatë të Qendrës. Bisedat me kompanitë rajonale u fokusuan gjithashtu në politikat, nevojat e tregut të punës dhe ndarjen e historive frymëzuese. Takimet me kolegë nga organizatat joqeveritare,  kishin për qëllim harmonizimin e projekteve, kuptimin e trendeve të donatorëve dhe mundësive për bashkëpunim në kuadër të projektit EICEE.

Përfundim: Ndarja me sukses e njohurive dhe bashkëpunimeve të reja

Vizita studimore e ARNO në Kroaci,  rezultoi e suksesshme, e karakterizuar nga përvetësimi i njohurive të vlefshme dhe bashkëpunimet e frytshme. Njohuritë e fituara gjatë vizitës, duhet të luajnë një rol kyç në avancimin e ndërmarrjeve sociale dhe ekonomisë qarkulluese në Maqedoninë e Veriut. Teksa projekti EICEE përparon në fazën e tij të ardhshme, ARNO është e përkushtuar të zbatojë këto njohuri dhe rekomandime,  për të përmirësuar peizazhin socio-ekonomik të rajonit.